นายธนิตย์ หนูยิ้ม ผอ. สำนักบริหารพื้นที่อนุรักษ์ที่ 12(นครสวรรค์) ได้รับรายงานจาก นายจรัส คำแพง หัวหน้าเขตห้ามล่าสัตว์ป่าถ้ำประทุน ว่า เมื่อวันที่ 30 มีนาคม 2564 ถึง วันที่ 1 เมษายน 2564 เจ้าหน้าที่เขตห้ามล่าสัตว์ป่าถ้ำประทุน และเจ้าหน้าที่เขตห้ามล่าสัตว์ป่าบึงบอระเพ็ด สังกัด สำนักบริหารพื้นที่อนุรักษ์ที่ 12 (นครสวรรค์) กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช ในขณะที่ออกปฎิบัติการจับลิงที่บริเวณเขาปลาร้า ในพื้นที่ของเขตห้ามล่าสัตว์ป่าถ้ำประทุน ท้องที่อำเภอลานสัก และอำเภอหนองฉางจังหวัดอุทัยธานี เพื่อนำมาทำหมัน ตามแผนงานที่กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช กำหนดให้มาดำเนินการในปีงบประมาณ 2564 จำนวน 100 ตัว เพื่อควบคุมประชากรลิง ให้มีอัตราเพิ่มของประชากรลดน้อยลง นั้น
จากการวางกรงดักจับลิง พบว่ามีลิงชนิดอื่น คือ ลิงไอ้เงียะ ติดอยู่ในกรงด้วย จำนวน 2 ตัว ทั้งที่ก่อนหน้านี้ ทราบกันทั่วไปว่า ในถิ่นนี้มีเพียงลิงแสม อาศัยอยู่ประมาณ 1,000 ตัว ไม่มีลิงอื่นอยู่ปนในพื้นที่
ลิงไอ้เงียะ , ลิงอัสสัม หรือ ลิงวอกภูเขา (Assamese macaque ) มีชื่อวิทยาศาสตร์: Macaca assamensis) เป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม ที่อยู่ในอันดับวานร (ไพรเมต)
ทั้งนี้โดยปกติจะพบลิงไอ้เงียะ ได้เฉพาะในพื้นที่ภาคเหนือ จนถึงด้านตะวันตกของประเทศไทย โดยพบมากสุดที่จังหวัดลำปาง
การพบลิงไอ้เงียะ ในพื้นที่เขตห้ามล่าสัตว์ป่าถ้ำประทุน จังหวัดอุทัยธานี ในครั้งนี้ นับเป็นครั้งแรกที่สำรวจพบ ทั้งที่จังหวัดอุทัยธานีอยู่ห่างจากจังหวัดลำปาง มากถึงกว่า 400 กิโลเมตร โดยพบว่า มีลิงไอ้เงียะ
อาศัยอยู่ในถิ่นนี้ ประมาณ 10-15 ตัว
ลิงไอ้เงียะ มีสถานภาพเป็นสัตว์ป่าคุ้มครอง รวมทั้งเป็นสัตว์คุ้มครองตามบัญชีหมายเลข 2 ของไซเตส ด้วย
ทั้งนี้ นายสัตวแพทย์ประจำสำนักบริหารพื้นที่อนุรักษ์ที่ 12 ได้เก็บตัวอย่างเลือดของลิงไอ้เงียะ ที่จับได้ทั้ง 2 ตัว นี้ เพื่อนนำไปตรวจพิสูจน์โรคและพิสูจน์ดีเอ็นเอ ด้วยแล้ว
การพบลิงไอ้เงียะในครั้งนี้ สื่อให้เห็นสภาพป่า สภาพพื้นที่ ของเขตห้ามล่าสัตว์ป่าถ้ำประทุน จังหวัดอุทัยธานี เป็นพื้นที่มีเอกลักษณ์พิเศษ เฉพาะ เหมาะสมที่ใช้เป็นที่อยู่อาศัยของสัตว์ป่าหายาก ใกล้สูญพันธ์หลายชนิด สมควรยิ่งที่จะต้องปกป้องคุ้มครองพื้นที่ไว้ ให้คงความเป็นเอกลักษณ์พิเศษ เฉพาะนี้ อยู่คู่กับประเทศชาติของเราอย่างถาวร สืบไป
นายจรัส คำแพง หัวหน้าเขตห้ามล่าสัตว์ป่าถ้ำประทุน รายงาน
